Στα Αντικύθηρα το πλουσιότερο και διασημότερο αρχαίο ναυάγιο

Το εντοπίσανε την Άνοιξη του 1900 Συμιακοί σφουγγαράδες, που ποδίσανε λόγω καιρού στα Αντικύθηρα με τα καϊκια ΕΥΤΕΡΠΗ και ΚΑΛΛΙΟΠΗ.

Ειδοποιήθηκε η Ελληνική Κυβέρνηση και για καλή τύχη εκείνη την εποχή δραστηριοποιήθηκαν αμέσως και αποτελεσματικά για την υπόθεση δύο διαπρεπείς Κυθήριοι, ο Υπουργός Παιδείας Σπύρος Στάης και ο συγγενής του Βαλέριος Στάης, αρχαιολόγος, έφορος του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

Η εργασία κράτησε 6 μήνες με πληρώματα τους ήρωες Συμιακούς, εκ των οποίων ένας έχασε τη ζωή του και δύο έμειναν παράλυτοι.

Στην επιχείρηση, που ήταν η πρώτη συστηματική ενάλιας αρχαιολογίας, συμμετείχαν και πολεμικά πλοία του Βασιλικού Ναυτικού. Το βυθισμένο πλοίο ήταν ένα βαρύ ιστιοφόρο του 1ου αι. π.χ. και περιείχε το γνωστό θησαυρό με τον έφηβο, το μηχανισμό κ.α.

Ο μηχανισμός αρχικά δεν τράβηξε την προσοχή των ειδικών. Ο Βαλέριος Στάης πρώτος ερεύνησε το μυστηριώδες αντικείμενο και εντόπισε κάτι γρανάζια και έτσι κινήθηκε το ενδιαφέρον για τον αρχαιότερο υπολογιστή.

Μάλιστα έγραψε και βιβλίο το 1905 “Τα εξ Αντικυθήρων ευρήματα” Αυτή την περίοδο οι έρευνες στον τόπο του ναυαγίου επανελήφθησαν με υπερσύγχρονα μέσα και θα διαρκέσουν μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου.

(Στη μνήμη των Σπύρου και Βαλερίου Στάη καθώς και των ηρωικών Συμιακών σφουγγαράδων)