Παλιά κρεβάτια στα Κύθηρα

Κάθε γωνιά του σπιτιού μας και κάθε έπιπλο έχει την ιστορία του, τη σημασία του και το συμβολισμό του. Το πιο σημαντικό από τα έπιπλα μέσα στο σπίτι είναι το κρεβάτι, διότι μ’ αυτό μοιραζόμαστε το 1/3 της ζωής μας. Πάνω σ’ αυτό αρχίζει και τελειώνει η ζωή μας, αυτό επηρεάζει τη σωματική μας υγεία και την ψυχολογία μας.

Αναμφισβήτητα η γωνιά του κρεβατιού είχε ανέκαθεν δεσπόζουσα παρουσία μέσα στο σπίτι. Ένα περιποιημένο και καλοστρωμένο κρεβάτι αιχμαλωτίζει το βλέμμα από την πρώτη στιγμή. Ακόμα και το πιο απλό κρεβάτι μπορεί να αναδειχθεί και να δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό περιβάλλον.

Το 18ο αι. το κρεβάτι στα Κύθηρα όπως περιγράφεται σε τεσταμέντα (διαθήκες) και προικοσύμφωνα αποτελείται από δύο στραπόντια, ένα παγκάρητζο, μία προσκεφαλάδα, 4 κρεβατόταβλες και δύο καβαλέτα. Αυτός ο τύπος του κρεβατιού υπήρχε και το 16ο-17ο αι. και διατηρήθηκε στα χωριά μας μέχρι και τον 20ό αι. Το στρώμα ήταν από άχυρα ή από μαλλί και κάτω από το κρεβάτι δημιουργείτο αποθηκευτικός χώρος. Γύρω γύρω τοποθετούσαν τον υφαντό, ή κεντητό κρεβατόγυρο (τορναλέτο) που στόλιζε το κρεβάτι και έκρυβε τα τρίποδα και τον αποθηκευτικό χώρο. Στο πάνω μέρος του κρεβατιού τοποθετούσαν την προσκεφαλάδα, μια μεγάλη μαξιλάρα, που έπιανε όλο το πλάτος του κρεβατιού. Επάνω στο κρεβάτι έστρωναν ωραία υφαντά ανάλογα με την εποχή.

Τα παλιά χρόνια τα κρεβάτια τοποθετούνταν στις γωνίες των δωματίων και από πάνω, στον τοίχο ήταν τα εικονίσματα και η στεφανοθήκη με τα στέφανα των συζύγων, τα οποία τοποθετούνταν στον τάφο εκείνου που έφευγε πρώτος.

Τα σιδερένια κρεβάτια ήρθαν στα Κύθηρα κατά το τέλος του 19ου αι. Μονά, διπλά, με ουρανό, μαντεμένια, με μπρούτζινα γυαλισμένα πόμολα από καλλιτέχνες σιδεράδες που ήξεραν να παίζουν με το μέταλλο και τη φωτιά.