Η εξέλιξη της παραγωγής του λαδιού στα Κύθηρα

Η παραγωγή του λαδιού, που είναι το κύριο προϊόν στα Κύθηρα, πέρασε από διάφορες φάσεις.

Ο πρωτόγονος τρόπος μέχρι το 19ο αι. ήταν με ένα πέτρινο, ή ξύλινο χειροκίνητο κύλινδρο που έλιωνε τις ελιές πάνω σε μια πλάκα.

Το 19ο αι. στήθηκαν στα Κύθηρα λιοτρίβια ζωοκίνητα για το άλεσμα της ελιάς και χειροκίνητα για το στίψιμο της ελαιόμαζας. Αυτός ο εξελιγμένος τύπος λειτούργησε για πρώτη φορά στα Κύθηρα, στο Μανιτοχώρι, το 1850, δημιούργημα του προοδευτικού Γερουσιαστή Ιωάννη Καλούτση και διαδόθηκε σε όλο το νησί.

Στις αρχές του 20ου αι. οργανώθηκαν στα Κύθηρα από δύο πρωτοπόρους τα δύο πρώτα μηχανοκίνητα, του Γαβρίλη Χάρου στο Λειβάδι ατμοκίνητο και του Μιχάλη Μεγαλοκονόμου στον Ποταμό με κινητήρα ντίζελ.

Σιγά σιγά τα ελαιοτριβεία πολλαπλασιάζονταν, εξελίσσονταν και φθάσαμε στα σημερινά υπερσύγχρονα.

Όμως πόσοι ακόμα γνωρίζουν το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούσαν στο παραδοσιακό λιοτρίβι;

Ο κόθρος
Το ζυμάρι
Ο σφυριδιαστής
Η απαναρέα
Η καταρέα
Ο στετής
Το σφυριδόδεμα
Οι λιτριβιδιαραίοι
Το στέμα
Τα σφυρίδια
Η μανέλα
Ο εργάτης
Τα κάργα
Ο θερμός
Η κασέλα

ΠΗΓΕΣ Μανώλη Δαπόντε: Η ελιά και τα λιοτρίβια στα Κύθηρα Εφημερίδα Κυθηραϊκά: Τα ελαιοτριβεία. Οκτώβριος 2017