Ένας ενταφιασμός στα Κύθηρα κατά το 18ο αι.

την 20 Ιαν, 2025 7

Το Βενετικό Κάστρο του Μυλοποτάμου, ένα από τα οχυρά που δημιούργησε η Γαληνοτάτη το 16ο αι. για να ελέγχει τη θάλασσα του Ιονίου, κάποτε έσφυζε από ζωή με Καστελάνο, με 50 οικογένειες και με 9 εκκλησίες του 16ου 17ου αι. εκ των οποίων 4 λειτουργούσαν σαν ενορίες. Η εκκλησία του αγίου Αθανασίου ήταν μία από τις 4 ενορίες του κάστρου με 119 ενορίτες το 1788. Σε μια εποχή που δεν υπήρχαν δημοτικά κοιμητήρια, οι ενταφιασμοί των ενοριτών γίνονταν εντός των ναών και σε μερικές περιπτώσεις και στο προαύλιο, σε όσους ναούς υπήρχε. Στα περίφημα χρονικά του ιερέως Λογοθέτη διαβάζομε «1789, Δεκεμβρίου 20. Εσώθη ο Δημήτριος Καρύδης Γλυτζός και ανοίγοντας τον τάφον εις τον άγιον Αθανάσιον διά να τον βάλουν, εγνωρίσαμε και καλώς εκαταλάβαμεν, ότι την νύφη του την παπαδιά ονόματι Μαρία, οπού εσώθη εις τους 1785, Δεκεμβρίου 27, την ενταφίασαν ζωντανή, διατί μέσα εις το μνημείον εγέννησε το παιδί και ήτον συρμένο εις το κάτω μέρος του μνημείου και εφαίνετο το κεφάλι του με τα μαλλιά και ομοίως και το συντρόφι και άλλα σημεία ακόμη».

Ο χρονικογράφος μας μεταφέρει το κλίμα της εποχής εκείνης με αυτές τις τρομαγμένες ψυχές που έμεναν στο κάστρο και ζούσαν στην άγνοια, με το φόβο της κουρσάρικης βίας, της πείνας και της αρρώστιας και τώρα βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα αποτρόπαιο θέαμα που δεν μπορούν να το εξηγήσουν με τις γνώσεις τις εποχής εκείνης. Έτσι έντρομοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η γυναίκα ετάφη ζωντανή. Ο εφημέριος του αγίου Αθανασίου στη ληξιαρχική πράξη θανάτου της Μαρίας της παπαδιάς γράφει « 1785 Δικεμβρίου 27 ἀπήλθε ἀπό τούτην τήν ζωήν εἰς την μπαντοτηνήν η Μαρία πρεσβητέρα γυνή τοῦ παπά Θεοδορή………» Στο τέλος της ληξιαρχικής πράξης είναι γραμμένο εκ των υστέρων με άλλο μελάνι «τήν ἕθαψαν ζωντανή» Εις τις τοιχογραφίες του ναού σώζεται μία αφιερωματική επιγραφή «ΔΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΔΟΥΛΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΜΑΡΗΑΣ ΠΡΕΣΒΙΤΕΡΗΣΗΣ ΚΑΙΚΗΜΙΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΕΙΣ ΒΟΙΘΗΑΝ ΤΗΣ ΨΙΧΗΣ ΑΥΤΗΣ»