Το “πύραυνον”

Τώρα με την καραντίνα, τα κρύα βράδια του Χειμώνα δίπλα στο τζάκι, αναλογίζομαι τα παιδικά μου χρόνια στα Κύθηρα κατά τη δεκαετία του ’50, όταν δεν υπήρχε κεντρική θέρμανση στα σπίτια, στα σχολεία, στις υπηρεσίες και στις εκκλησίες και οι άνθρωποι ζεσταίνονταν κοντά στο τζάκι, ή με το μαγκάλι, ή σε μια μικρή ξυλόσομπα. Αυτά ήταν η γλυκύτερη συντροφιά του Χειμώνα.

Στα αρχοντόσπιτα το μαγκάλι ήταν ένα μπρούτζινο κομψοτέχνημα, αντίκα, με ωραίες λαβές και διακοσμητικά, με καπάκι που είχε στην κορυφή ένα πουλάκι. Στα λαϊκά σπίτια το μαγκάλι ήταν σκέτο τενεκεδένιο, με 3, ή 4 πόδια.

Στα μαγκάλια άναβαν τα κάρβουνα που τα αγόραζαν από αυτούς που έκαναν καρβουνοκάμινα, ή τα τροφοδοτούσαν από το αναμμένο τζάκι και διατηρούσαν τη ζεστασιά με πυρήνα.

Θυμάμαι όταν ζούσαμε τα Ελληνικά Χριστούγεννα με τη μαγεία του Παπαδιαμάντη, στο Χριστό στο Κάστρο, τη συντροφιά των πανηγυριστών, όταν έφτασαν επιτέλους μετά από απίστευτη περιπέτεια στο Κάστρο, παγωμένοι, άυπνοι, ταλαιπωρημένοι, θαλασσοβρεγμένοι, οι γυναίκες άναψαν φωτιά απέξω από την εκκλησία του Χριστού

«…..κι εγέμισαν άνθρακας το μέγα πύραυνον, το σωζόμενον εντός του Ιερού Βήματος κι έθεσαν το πύραυνον εν τω μέσω του ναού ρίψασαι άφθονον λίβανον εις τους άνθρακας……» ”