Ένα από τα αξιολογότερα σημεία στο χάρτη των Κυθήρων με μεγάλο γεωλογικό, ιστορικό και τουριστικό ενδιαφέρον, είναι το φαράγγι της Παλιόχωρας.
Η Παλιόχωρα, η αθέατη καστροπολιτεία του αγίου Δημητρίου, η βυζαντινή πρωτεύουσα των Κυθήρων, η αγαπημένη των Ευδαιμονογιάννηδων, είναι περικυκλωμένη από δύο γραφικότατα φαράγγια. Το ένα ξεκινά από τα Τριφυλλιάνικα και το άλλο νοτιότερα. Αφού διατρέξουν μια μεγάλη απόσταση με κατεύθυνση από δυτικά προς τα ανατολικά, ενώνονται κάτω από το βράχο της καστροπολιτείας δημιουργώντας ένα φυσικό οχυρό. Τα δυό ενωμένα συνεχίζουν σε ένα άγριο βαθύ φαράγγι που περνά από τη Χαρκωματού, τη Σουφροξυλιά, το Καταφυγάδι, το Μαύρο Φρύδι, τη Νεροφαγιά, τη Βαρδιόλα, τη Κτιστή, τον Πήγαδο και καταλήγει στη Λίμνη και στην παραλία της Κακής Λαγκάδας.
Τα απότομα γκρεμνά του αγίου Κοσμά και το Μαύρο φρύδι με τα πανύψηλα τεφροκόκκινα βράχια κατακόρυφα σκισμένα προκαλούν δέος. Η χαράδρα αυτή έχει σχηματιστεί από τεράστιους τεκτονικούς σεισμούς και συνεχίζεται μέχρι τη θάλασσα με αλλόκοτες ελικώσεις και αδιάβατους από τα νεροφαγώματα βράχους σε πολλά σημεία, ώστε το πέρασμα του φαραγγιού θέλει απαραίτητα ορειβατικό εξοπλισμό.
Όσοι είχαν την τύχη να το περάσουν (από το Κάστρο μέχρι τη θάλασσα 2,5 ώρες) μένουν καταγοητευμένοι από τις εκπλήξεις που επιφυλάσσει και από το παρθένο τοπίο, στο οποίο δεν υπάρχει ανθρώπινη παρέμβαση.
(Χάριτας οφείλω στους δυό Κυθήριους αναρριχητές και αγαπητούς μαθητές μου, το Νίκο Αναστ. Χρυσαφίτη, τον πεπειραμένο οδηγό των αναρριχητών του φαραγγιού της Παλιόχωρας και το Ζαχαρία Κυπριώτη που ακολουθεί. Τους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια για τον αγώνα που κάνουν για την προβολή και αξιοποίηση του φαραγγιού. Φωτο Νίκος Χρυσαφίτης και Ζαχαρίας Κυπριώτης)