Οι αρχαιότεροι άνθρωποι που πέρασαν από τα Κύθηρα ήταν πριν από 10.000 χρόνια περίπου. Κι αυτοί ήρθαν στο νησί περαστικοί για κυνήγι, ή ψάρεμα ή για προμήθεια πρώτων υλών. Τα μοναδικά ίχνη που άφησαν αυτοί οι άνθρωποι σ’αυτή την τόσο μακρινή εποχή είναι τα λίθινα εργαλεία τους.
Γύρω στο 5000 π.χ. περίπου έχομε μονιμότερες εγκαταστάσεις ανθρώπων, έστω και εποχιακά και έτσι έχομε και τα πρώτα πήλινα σκεύη για το νοικοκυριό τους, που το έστησαν μέσα σε σπήλαια και συγκεκριμένα, από όσο γνωρίζομε μέχρι σήμερα, στη σπηλιά της Αγίας Σοφίας στον Κάλαμο και στη σπηλιά Χουστή στο Διακόφτι.
Σιγά σιγά απλώθηκαν στο νησί και μόνο στην Παλαιόπολη έχομε 24 τοποθεσίες, όπου ευρέθησαν ίχνη αυτών των παμπάλαιων κατοίκων.
Έτσι μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι η Χουστή και το σπήλαιο του Καλάμου είναι τα αρχαιότερα καταλύματα που χρησιμοποίησαν οι άνθρωποι στα Κύθηρα.