Τα παρελκόμενα του γαϊδάρου στα Κύθηρα

Κάποτε ο γάιδαρος ήταν τόσο χρήσιμος για την Κυθηραϊκή οικογένεια! Αιώνες εξυπηρέτησε το νησί μας συμβάλλοντας τόσο πολύ  στην οικονομία του τόπου και στην επικοινωνία των ανθρώπων. Όλο το πρώτο μισό του 20ου αιώνα τον χρησιμοποιούσαν συστηματικά στις αγροτικές εργασίες και σαν μεταφορικό μέσον. Όμως για να χρησιμοποιηθεί ο γάιδαρος και να λειτουργήσει σωστά, χρειάζονταν τα απαραίτητα εξαρτήματα, τα οποία υπήρχαν ειδικοί τεχνίτες, οι σαμαράδες, που τα έφτιαχναν.

Το σαμάρι. Ήταν μια κατασκευή από ξύλα, ένα κάθισμα, που έφτιαχνε ο σαμαράς και εφάρμοζε στη ράχη του ζώου, για να κάθεται ο αναβάτης και να φορτώνονται διάφορα φορτία.

Το μπροστάρι. Ήταν το ξύλο μπροστά στο σαμάρι, που κρατούσε ο καβαλάρης.

Το σκαρβέλι. Ήταν το ξύλο στο πίσω μέρος του σαμαριού.

Το πανωψάθι. Ήταν τα δυο ξύλα του σαμαριού στα οποία καθόταν ο καβαλάρης.

Το στρωσούδι. Ήταν ενα μαξιλάρι που ετοποθετείτο στο σαμάρι, κάτω από τις σομαροπαϊδες για να μην πληγιάζει η ράχη του γαϊδάρου. Ο σαμαράς το έφτιαχνε από μουσαμά, η από ύφασμα χοντρό υφαντό (παλιάτσα) που το γέμιζε με Ψαθί.

Οι σομαροπαϊδες. Ήταν τα 4 πλαϊνά ξύλα του σαμαριού, δεξιά και αριστερά. Τα ξύλα για τις σομαροπαϊδες ήταν από πλάτανο, ή μουριά γυαλοχαρταρισμένα.

Το καπίστρι. Ήταν το σύστημα με τα δερμάτινα λουριά που περνούσε απο το κεφάλι.

Το Καπιστρόσκοινο. Ήταν το σκοινί που δένανε στο καπίστρι και έσερναν το γάιδαρο.

Η μπροστελίνα. Ήταν το λουρί που περνούσε κάτω από το λαιμό.

Η πισινή. Ήταν το λουρί που περνούσε κάτω απο την ουρά.

Η γκίγκλα. Ήταν το λουρί που περνούσε κάτω από την κοιλιά. Στα Λογοθετιανικα την έλεγαν μεσιά.

Το φορτόσκοινο. Ήταν  το σκοινί που χρησιμοποιούσαν για να δέσουν και να στερεώσουν τα φορτία πάνω στο σαμάρι.

Η φορφωτήρα (φορτωτήρα) ήτα ένα μακρύ ραβδί διχαλωτό, που χρησιμοποιούσαν κατά τη φόρτωση για να συγκρατεί το φορτίο από τη μια πλευρά, ώστε να φορτωθεί και η άλλη πλευρά χωρίς να γείρει το σαμάρι (ξεσομαρίσει)

Τα πετροσάνιδα. Ήταν χοντρές τάβλες κρεμασμένες με σκοινιά στα πλάγια του σαμαριού, που τα χρησιμοποιούσαν για ειδικά φορτία, υλικά οικοδομών, πέτρες, σακιά τσιμέντο ή ασβέστη, ή άμμο