Τα λιμάνια των Κυθήρων στην πορεία των ιστιοφόρων το 19ο αι.

Στις 5 Δεκεμβρίου 1857 πέρασε από το Καψάλι μετά από 69 ημέρες ταξίδι ένα φορτηγό με τονάζ (χωρητικότητα σε τόνους ) 260, φορτωμένο με  ορυκτά από την Αγγλια.Το καράβι με Πρωσική σημαία, ονομαζόταν «ΕΛΒΙΝΑ ΛΟΥΪΖΑ» και προερχόταν από το Γρινς Βάι της Αγγλίας με προορισμό της Οδησσό. Η Υπηρεσία της Υγείας στο Καψάλι, όπου προσήγγισε το καράβι, συμπλήρωσε το σχετικό δελτίο με την υπογραφή του Υφυγειονόμου, στο οποίο δελτίο αναγράφονται όλα τα στοιχεία του καραβιού. Οι επιβαίνοντες, επειδή προέρχονταν από καθαρές περιοχές και όχι ύποπτες για μεταδοτικά νοσήματα, ετέθησαν «εις ελευθέραν κοινωνίαν» δηλ. μπορούσαν να εξέλθουν του πλοίου και να κινηθούν ελεύθερα στο Καψάλι. Τα ονόματα των επιβαινόντων: 

Αλδαλβέρτος Ολρίτζ

Γουλιέλμος Χέδμον

Φερδινάνδος Πολτστόφ

Φερδινάνδος Κάρνιτζ

Αύγουστος Χιροϊδας

Αντώνιος Δόβερφουλ

Ροδόλφος Γόνβερτ

Κάρολος Κρούια

Γεώργιος Μούτζιλ

Γουλιέλμος Λάνγκι

Στις παρατηρήσεις του πίνακα ο υφυγειονόμος Καψαλίου αναγράφει «Διασαφηνίζεται ότι κατά την 15η του παρελθόντος Νοεμβρίου διαπλέον την Μεσόγειον θάλασσαν και ευρισκόμενον πλησίον της Σαρδηνίας έπεσε από το κατάρτιον ο ναύτης Παύλος Τ….. εις την θάλασσαν και απωλέσθη, ώστε ενώ ήμεθα ένδεκα, νυν εσμέν 10 μόνον. Χθες δε το εσπέρας και έτερος ναύτης έπεσεν από τον ιστόν και είναι εις κακήν κατάστασιν. Ερωτήθη, αν θέλει βοήθειαν δια τον πάσχοντα. Απεκρίθη «Μάλιστα θέλω να τον ιδή ιατρός»

Αξίζει να σημειώσομε πόση σημασία είχαν τα λιμάνια των Κυθήρων τότε (Αγία Πελαγία, Καψάλι, Αυλαίμονας) για τη ναυσιπλοΐα, σε μια εποχή που δεν είχε ανοιχτεί η διώρυγα της Κορίνθου και όλα τα καράβια από την Αδριατική και τη δυτική Μεσόγειο με προορισμό το Αιγαίο, τη Σμύρνη, την Κων/πολη, τον Εύξεινο, περνούσαν από τα Κύθηρα.

Πηγή: ΓΑΚ, Τοπικό Αρχείο Κυθήρων, αρχείο Υπηρεσίας της Υγείας