Μια εικόνα των Κυθήρων κατά το 1945

Το 1945 η Ελλάδα, μόλις βγήκε από τον εφιάλτη της Κατοχής, για να πέσει στον εφιάλτη του Εμφυλίου. Τα Κύθηρα προσπαθούν να επουλώσουν τις πληγές του πολέμου και μέσα στον οργασμό για την ανασυγκρότηση παρουσιάζουν αυτή την εικόνα:

Στα Κύθηρα επανεκδίδεται η εφημερίδα ΚΥΘΗΡΑΪΚΗ ΔΡΑΣΙΣ που διεκόπη στις 20-10-1940. Υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας και κατόπιν και των Τ.Τ.Τ. είναι ο Κυθήριος Γρηγόρης Π. Κασιμάτης από τα Φράτσια, νομικός, καθηγητής Πανεπιστημίου, ο οποίος κρατήθηκε από τους Γερμανούς στο μαρτυρικό Χαϊδάρι μέχρι την απελευθέρωση.

Με ενέργειές του εγκρίθηκε πίστωση 1.000.000 δρχ. για την επισκευή του κεντρικού δρόμου Καψάλι- Αγία Πελαγία. Επίσης με ενέργειες του ιδίου ιδρύεται η ΑΜΟΣ νεανίδων, Αγροτική Μεταβατική Οικοκυρική Σχολή, με έδρα την Καρβουνάδα.

Οι Κυθήριοι της Αμερικής διενεργούν εράνους για την ανακούφιση των συμπατριωτών τους. Το Γυμνάσιο, που κατά τη διάρκεια της Κατοχής κατελήφθη από τα στρατεύματα Κατοχής, κατά το τέλος του πολέμου βομβαρδίστηκε από τους συμμάχους και με κατεστραμμένη τη στέγη, δεν μπορεί να λειτουργήσει. Τα είδη πρώτης ανάγκης είναι πανάκριβα. Τα ρούχα έχουν 100πλάσια τιμή. Ένα ζευγάρι παπούτσια έχει 10.000 δραχμές. Η ζάχαρη 1000-1200 δρχ. η οκά. Για μία οκά ζάχαρη οι Τσιριγώτες έδιναν 5-6 οκάδες λάδι. Τα φάρμακα είναι απρόσιτα.

Στα Καστρισιάνικα υπάρχει ζωηρή κίνηση για ίδρυση προσκοπικών ομάδων. Με την απελευθέρωση ο μεγάλος δάσκαλος και ευεργέτης του Γυμνασίου μας, Σπύρος Στάθης, πεθαίνει. Τη Μητρόπολη ποιμαίνει ο Μητροπολίτης Κυθήρων Αμβρόσιος Αντωνόπουλος και το ιερατείο αριθμεί 18 ιερείς. Η λιτάνευση της Μυρτιδιώτισσας που διεκόπη κατά τη διάρκεια της Κατοχής, επανέρχεται κανονικά.

Για τον επισιτισμό φορτώθηκαν 87 τόνοι τρόφιμα για διανομή στους κατοίκους. Το Περιοδεύον Στρατιωτικό Συμβούλιο ήλθε στα Κύθηρα για να επιλέξει τους στρατεύσιμους. Μεγάλη κοσμοσυρροή δεκαπεντιστάδων στα Προσκυνήματά μας. Τα κελιά δεν επαρκούν. Ιδιαίτερα το προσκύνημα της Αγίας Μόνης, ύστερα από τη λεηλασία των κατακτητών δεν έχει ούτε τα στοιχειώδη για τη φιλοξενία των προσκυνητών. Το πετρελαιοκίνητο καϊκι του Μαζαράκη αναχωρεί κάθε Σάββατο από Πειραιά. Μεγάλη έλλειψη καυσίμων, ανταλλακτικών και ελαστικών για τους αυτοκινητιστές. Ο ιστορικός ναός της Μυρτιδιώτισσας στο Κάστρο που κατά τη διάρκεια της Κατοχής λεηλατήθηκε από τους κατακτητές και έγινε στρατώνας, με την απελευθέρωση και με συνδρομή των πιστών αποκαταστάθηκε, εγκαινιάστηκε ξανά και επαναλειτούργησε.