Τα Κύθηρα πηγή έμπνευσης στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία

Γύρω στα 1753 ο Ελβετός ποιητής από τη Ζυρίχη, Salomon Gessner έγραψε τα «Ειδύλλια» ένα έργο που αγαπήθηκε πολύ. Ένα από αυτά τα ειδύλλια με τίτλο «Ο πρώτος ναύτης» είναι ένας ύμνος για τα Κύθηρα, το νησί που ανέκαθεν τροφοδοτούσε τη φαντασία και τα όνειρα των Ευρωπαίων νοσταλγών. Ο Gessner χρησιμοποιεί το δημοφιλές ερωτικό μοτίβο του νησιού της Αφροδίτης και μας μεταφέρει σ’ ένα κλίμα αθωότητας και αγαθότητας, όπου κυριαρχεί το ειδυλλιακό περιβάλλον και η εξιδανικευμένη φύση. Η υπόθεση έχει ως εξής: Τα Κύθηρα ήταν, λέει, σε κάποια φάση ενωμένα με την απέναντι στεριά της Λακωνικής και με μια φοβερή γεωλογική αναστάτωση αποχωρίστηκαν και έγιναν νησί. Μια οικογένεια που βρέθηκε μετά την αποκοπή πάνω στο νησί με ένα πανέμορφο κοριτσάκι είχε μεγάλους δεσμούς με μια οικογένεια που έμεινε απέναντι με ένα πανέμορφο αγοράκι. Με απέραντη οδύνη έβλεπαν οι δύο οικογένειες τη θάλασσα που τους χώριζε. Οι διηγήσεις της οικογένειας που ζούσε στη στεριά για την οικογένεια που ζούσε στα Κύθηρα, φούντωσαν τον έρωτα του αγοριού για την κόρη των Κυθήρων, ώστε έβαλε σκοπό να βρει τρόπο να διαπλεύσει το στενό και να πάει να την συναντήσει. Έτσι έγινε ο πρώτος ναύτης και η κινητήριος δύναμις που γέννησε τη ναυτική τέχνη ήταν ο έρωτας για τη Μελίνδα, την πανέμορφη κοπέλα των Κυθήρων. Ο νεαρός έκανε ένα αυτοσχέδιο πλεούμενο, βρήκε ένα κοίλο κορμό δέντρου και μ’ αυτόν διέπλευσε το στενό. Οι νύμφες κι οι θαλάσσιες θεότητες χόρευαν και τραγουδούσαν γύρω από το πλοιάριο και τον οδήγησαν με επιτυχία στη γη των Κυθήρων που τον δέχτηκε με γλυκιά αναψυχή. Όταν έφθασε στα Κύθηρα, αφού περιπλανήθηκε μέσα σε οπωροφόρα δέντρα, κλήματα, γιασεμιά και δάση από μυρτιές, άνθη και τρεχούμενα νερά, βρήκε την κόρη των ονείρων του, την παντρεύτηκε, έκαναν παιδιά και οι απόγονοί του τελειοποίησαν τη ναυτική τέχνη.

Το 1797 ο Ρήγας Φερραίος τύπωσε στη Βιέννη το βιβλίο «Ηθικός Τρίπους» το οποίο περιλαμβάνει 3 έργα της Ευρωπαϊκής λογοτεχνίας σε μετάφραση: «Τα Ολύμπια» «Η βοσκοπούλα των Άλπεων» και «Ο πρώτος ναύτης» Τα δύο πρώτα τα μετέφρασε ο ίδιος ο Ρήγας. Το τρίτο το μετέφρασε ο Αντώνιος Κορωνιός από τη Χίο, που μαρτύρησε μαζί με το Ρήγα. Είναι η εποχή που ο Ν.Ελληνικός Διαφωτισμός επιδιώκει με μεταφράσεις Ευρωπαϊκών έργων να εισαγάγει στην Ελληνική πνευματική ζωή νέες ιδέες. Γιατί διάλεξε ο Ρήγας τον ύμνο στα Κύθηρα του Gessner για το βιβλίο του; Όπως λέει ο ίδιος, για τη φυσική απλότητα. Με κυρίαρχο θέμα τον έρωτα εξυμνείται η αρετή, η πρωτόγονη αθωότητα των ηρώων, η ευγενική και ανώτερη απλή αγροτική ζωή, που ερχόταν σε αντίθεση με τη διεφθαρμένη ζωή των μεγαλουπόλεων. Αυτά τα έργα που αγαπήθηκαν πολύ το 18ο αι. υποδηλώνουν τη λαχτάρα των ανθρώπων για μια επιστροφή στη φύση.