Οι ναοί της αγίας Σοφίας στα Κύθηρα

Πολλά από τα 88 περίπου σπήλαια των Κυθήρων είναι χώροι λατρείας.
Η αγία Σοφία τιμάται σε 3 σπηλαιώδεις ναούς. Στο Μυλοπόταμο, στην αγία Πελαγία και στον Κάλαμο, στην περιοχή Σπηλίες.

Τα σπήλαια αυτά εξερευνήθηκαν το 1954 από τον κορυφαίο Κυθήριο σπηλαιολόγο Γιάννη Πετρόχειλο. Ένας παλαιός θρύλος των Κυθήρων λέει πως τα 3 σπήλαια αυτά συγκοινωνούν μεταξύ τους. Του Μυλοποτάμου είναι το μεγαλοπρεπέστερο με ωραίες αίθουσες και λαμπρό διάκοσμο από τον οποίο δεν λείπει και το λουτρό της Κυθέρειας Αφροδίτης.

Της αγίας Πελαγίας βρίσκεται 150 μ. από την πηγή Γάλανη, έχει μήκος 38 μ. βάθος 8 μ. με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, κατεβαίνεις με σκαλοπάτια και καταμεσής του σπηλαίου υπάρχει ένα μικρό θυσιαστήριο με την εικόνα της αγίας Σοφίας.

Το σπήλαιο του Καλάμου είναι ανηφορικό, έχει μήκος 135 περίπου μέτρα, έχει σταλακτίτες, σταλαγμίτες και πολλές νυχτερίδες. Η ρεματιά μπροστά από το σπήλαιο έχει σπάνια ομορφιά. Σ’ αυτό το σπήλαιο βρέθηκαν τα αρχαιότερα λείψανα ανθρώπινης παρουσίας στα Κύθηρα, που χρονολογήθηκαν στη νεολιθική εποχή.